Αναγνώστες

15/10/07

Οι νερόμυλοι στη Στράνωμα

Το χωριό Στράνωμα ανήκει στο Δήμο Πυλήνης και είναι κτισμένο κατά συνοικισμούς.
Οι κυριότεροι συνοικισμοί είναι: Χωριό άνω Στράνωμα, Άνω κάμπος, Κάτω κάμπος,, Λουτρά Στάχτης, Διπόταμα.
Τους συνοικισμούς Διπόταμα, Άνω κάμπο, Κάτω κάμπο τους διασχίζει ο Εύηνος «Φείδαρης» ποταμός. Οι κάτοικοι, όπως αναφέραμε στην εισαγωγή, ασχολούνται με την γεωργία και κτηνοτροφία Οι κύριες καλλιέργειες είναι σιτάρι, καλαμπόκι, καπνός, και εσπεριδοειδή, ενώ η κτηνοτροφία περιορίζεται κυρίως στα αιγοπρόβατα.
Το χωριό παλιότερα είχε και τρεις νερόμυλους τους οποίους οι Στρανωμίτες και οι κάτοικοι των γύρω χωριών άλεθαν τα γεννήματα τους. Οι δύο νερόμυλοι ήταν στα Διπόταμα και ένας στον Κάτω κάμπο. Στα Διπόταμα είχαμε τους γνωστούς μύλους του Δημήτρη Μπούρμπουλα και του Πυλαρινού και στον Κάτω κάμπο του Νουλονίκου.

Στη φωτογραφία:Όσους θυμάμαι είναι στο πίσω μέρος μόλις διακρίνεται ο Πατέρας μου και ο Παππούς μου Κώστας και Ιωάννης Δημόπουλος, δεξιά όρθιος ο Χαράλαμπος Γεωργακόπουλος, αριστερά εγώ Νίκος Δημόπουλος, ο μπάρμπας μου Μήτσος Καραθανάσης, Η Αρτέμω,, μπροστά μου το κεφάλι της αδελφήςμου Μαρίας, η Κωσταντούλα Πασπάλα, η θειά μου Καλιόπη Ν Δημοπούλου, η Ζήσω, ο μοναδικός μυλωνάς του χωριού Δημήτριος Μπούρμπουλας΄ο Βασίλης Μπούρμπουλας "ή Κοζώνης" ο αδελδός μου Γιάννης Δημόπουλος. Ελπίζω προσεχώς να γράψω τα ονόματα και για τους άλλους και άλλες που δεν θυμάμαι.


Θα σταθώ στο μύλο του Μπούρμπουλα που μαρτυρά την βιοτεχνική δραστηριότητα των Στρανωμιτών και έπρεπε να αποτελεί Ιστορικό μνημείο.
Επί χρόνια ολόκληρα το μύλο τον λειτουργούσε ο ιδιοκτήτης Δημήτρης Μπούρμπουλας
( Μπάρμπα-Μήτρος) και εξυπηρετούσε τους χωριανούς του και τα γύρω χωριά, όπως Χρυσοβίτσα, Αβαρίκο, Φαμίλα, Αχλαδόκαστρο. Ο μύλος ήταν παραδοσιακός με ξύλινη κάδη που συγκέντρωνε το νερό από το Φείδαρη. Το 1965 η κάδη έγινε τσιμεντένια. Το νερό το έπιανε ο μπάρμπα-Μήτρος στην δέση και με αύλακα πολλών χιλιομέτρων το έφερνε στο μύλο και γέμιζε την κάδη. Το νερό έθετε σε λειτουργία την φτερωτή «ξύλινη» και η φτερωτή την μυλόπετρα που έτριβε το σιτάρι ή καλαμπόκι και γινόταν αλεύρι.
Για τον κόπο του ο μυλωνάς έπαιρνε σιτάρι , καλαμπόκι, ή αλεύρι με το ξάϊ, ένα δοχείο από μέταλλο
(Αυτό το θυμάμαι Όταν έσκυβε να πάρει το ξάϊ του έκανε Ωχ. Ωχ!!! με το τσιμπούκι του στο στόμα. Ηταν δε ο νουνός μου)"Νίκος Δημόπουλος!! "
Ο παραδοσιακός μυλωνάς ήταν καλοσυνάτος, βοηθούσε τους χωριανούς στο φόρτωμα και ξεφόρτωμα των ζώων και τους φίλευε ζεστό ψωμί ψημένο στη γάστρα και κηπευτικά που καλλιεργούσε δίπλα στο μύλο. Πάντοτε χαμογελαστός παρείχε φιλοξενία σε πελάτες και διαβάτες προσφέροντας σομόν «ψωμί από καλαμποκίσιο αλεύρι» ψημένο στην χόβολη, ψάρια στα κάρβουνα από τον Εύηνο πιασμένα σε καλαμωτή, τυρί και αυγά χήνας ή πάπιας.
Το 1966 ο μύλος κινδύνεψε να παρασυρθεί από τα νερά του Εύηνου, αλλά με ενέργειες του ιδιοκτήτη έγινε ειδικό φράγμα, που σώζεται μέχρι σήμερα και εμπόδισε τα νερά. Όταν ο μπάρμπα Μήτρος συνταξιοδοτήθηκε για λίγα χρόνια το μύλο τον λειτουργούσε ο Ανδρέας Αποστολόπουλος (Σιαφάκας) και από το 1972 εγκαταλείφθηκε....
Αποσπάσματα από το βιβλίο «Στρανωμίτικα» του χωριανού μας Λογοτέχνη και Συγγραφέα Βασίλη Μπούρμπουλα σελίδα 63