Αναγνώστες

25/1/08

Δύο αξεχαστοι Στρανωμίτες














Καθηστοί μπροστά διακρίνουμε τους δύο καλοσυνάτους χωριανούς: Το γέρο Κοζώνη(Βασίλειο Μπούρμπουλα) και τον μπάρμπα Μήτρο τον "μυλωθρό"



Φωτογραφία του Νίκου Κ.Δημόπουλου το 1962





Στη Στράνωμα, ζούσαν πριν πολλά Χρόνια δυο γέροι καλοσυνά­τοι και ευγενικοί,
που ο καθένας δίδασκε με το παράδειγμά του κι έκα­ναν την ανθρωπιά πράξη, γι’ αυτό τους θυμούνται ακόμα και σήμερα οι νεό­τεροι.
Ήταν ο γερο Κοζώνης και ο μπάρμπα-Μήτρος ο μυλωθρός, ο Τσάμο-Μή­τρος, όπως τον αποκαλού­σαν τότε οι κάτοικοι του χωριού. Σήμερα είναι και οι δυο μακαρίτες, αλλά όλοι όσοι τους έζησαν τους θυμούνται με αγάπη και μεγάλη ευλάβεια, γιατί πρόσφεραν στο χωριό, χωρίς να πειράξουν μυρμήγκι.
Ήταν πρώτα ξαδέρφια και ζούσαν στο ίδιο σπίτι, αχώριστοι μέ­χρι την τελευταία στιγμή της ζωής τους, γιατί πέθαναν και οι δύο μαζί, τη μια μέρα ο μπάρμπα-Μήτρος και την άλλη ο μπάρμπα-Βασίλης.

Ο γερο-Κοζώνης (1878-1968)
Το πραγματικό του όνομα ήταν Βασίλης Μπούρμπουλας και το Κοζώνης παρατσούκλι.
πρέπει να γεννήθηκε το 1878.
Καταγόταν από μεγάλη οικογένεια, την οικογένεια των Καηλέων. (0 Καηλής
λέγεται ότι ήταν οπλαρχηγός της επανάστασης του 1821 και τα ερείπια του σπιτιού του υπάρχουν στην τοποθεσία Παναγία). Κυνη­γημένη από τους Τούρκους η οικογένειά του απομακρύνθηκε από το χωριό και εγκαταστάθηκε στην τοποθεσία Κοτρώνια.
Εκεί η μη­τέρα του τον γέννησε κάτω από ένα δένδρο, έξω στη φύση, φυλά­γοντας τα γίδια, τον έβαλε στην ποδιά της και τον έφερε στο κα­λύβι της. Μεγάλωσε φτωχικά μαζί με τον αδερφό του Γιώργο.

Οι Βασίλειος και Δημήτριος Μπούρμπουλας ήταν Παππούδες του Βασίλη Ι. Μπούρμπουλα, συγγραφέα του βιβλίου «Στρανωμίτικα»

Η μάχη στη Στράνωμα 14/9/1823

Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΠΛΑΤΑΝΟΥ

O Σκύνδρας απ’ την Αράχοβα πήρε το δρόμο Τρία Πηγάδια - Σταυρός, το σύρραχο Οξυάς, πέρασε από το Νιοχώρι και τον Άγιο Δημήτριο, τα βρήκε άδεια από κατοίκους, τα έκαψε και τα ερήμωσε απ’ το θυμό του, προχώρησε νοτιότερα και χώρισε το φουσάτο του σε δύο ασκέρια.
Το ένα απ’ τον Άγιο Δημήτριο και ακολουθώντας την δυτική πλευρά του Φίδαρη με οδηγό τον Καραγιάννη ή Καλαθά απ’τον Άγιο Δημήτρη, έφτασε και στρατοπέδευσε στην Πίνα και γύρω απ’ το Σφακοβούνι περιμένοντας και το άλλο.
Το υπόλοιπο ασκέρι ακολούθησε παράλληλη πορεία και την ίδια ημέρα έφτασε στον Πλάτανο. Λίγο πιο έξω τους περίμεναν οι ‘Ελληνες, με αρχηγούς τον Σαφάκα, Φαρμάκη και Μακρυγιάννη έδωσαν μάχη σκληρή όπουσκοτώθηκαν δέκα Τούρκοι και πολλοί τραυματίστηκαν, από τους ‘Ελληνες δεν έπαθε κανείς τίποτα. Διακρίθηκαν για την ανδρεία τους ο Δ.Μάστορας από τη Βοϊτσά Ελατόβρυση Γ.Πρέντζας, Κ. Σαλούρος από το Τρίκορφο.
Μετά την μάχη του Πλατάνου, ο Σαφάκας και Φαρμάκης διατάχθηκαν να μεταβούν τάχιστα στη Ναύπακτο, την δε παρενόχληση του τουρκικού ασκεριού ανέλαβαν οι ντόπιοι οπλαρχηγοί Μακρυγιάννης, Πιλάλας, Εύδης.




Η ΜΑΧΗ ΚΟΝΤΑ ΣΤΗ ΔΟΡΒΙΤΣΑ


Απ’ τον Πλάτανο, το ασκέρι του Σκόνδρα έφτασε έξω απ’ τη Δορβιτσά. Περνώντας την πέτρινη γέφυρα του παραπόταμου Κότσαλου (ή ποταμάκι), τα ελληνικά ένοπλα τμήματα με αρχηγούς τον Πιλάλα, Μακρυγιάννη και Ξύδη, τους στρατοκαρτέρησαν λίγο πιο πάνω από τη γέφυρα, στις 14/9/ 1823.
Χωρίς ιδιαίτερες απώλειες και καθυστέρηση το τούρκικο ασκέρι προχώρησε και αργά το απόγευμα της ίδιας μέρας έφτασε και στρατοπέδευσε για διανυκτέρευση στη Στράνωμα.


Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΣΤΡΑΝΩΜΑΣ


Κατά το σούρουπο της 14/9/1823, «α ελληνικά τμήματα πέρασαν την Μελέζα και με συνεννόησημε το Στρανωμίτικο σώμα, με τους Β. Κατσανάκη, Ζήσιμο Κακανάτσα, Παπαθώδη και άλλους και κατά την ώρα που το τούρκικο ασκέρι, κουρασμένο κι αποκαμωμένο έψαχνε για κατάλληλο χώρο να περάσει την νύχτα του τους επετέθη.
Ήταν τέτοιος ο αιφνιδιασμός των Ελλήνων που ακόμη και σήμερα, στα Παλιάμπελα στον ‘Αη-Θανάση και πριν το Σταυρό λίγο νοτιότερα, φαίνονται ομαδικά μνήματα.

*Φουσάτο - στρατός
*Ασκέρια - σώματα στρατού
Πίνα - Παραποτάμιος επίπεδος καμπίσκος, απέναντι από τον κάτω κάμπο Στράνωμας. Ανήκει στις Κοινότητες Ανάληψη, Δερβέκιστα, Αβαρίκου, Πλατυπόρου